Wybierz odpowiednią odmianę rzepaku ozimego do siewu

Poleć
Udostępnij
Autor tekstu: mgr inż. Jacek Broniarz, COBORU | redakcja@agropolska.pl
06-07-2021,12:10 Aktualizacja: 06-07-2021,12:23
A A A
Podjęcie decyzji o wyborze odmiany do uprawy w nowym sezonie mogą ułatwić wyniki prowadzonych corocznie badań PDO. Badania te, umożliwiają sprawdzenie aktualnej wartości dużej liczby odmian wpisanych do Krajowego rejestru odmian (KR) oraz niektórych odmiany ze Wspólnotowego Katalogu Odmian Roślin Rolniczych (CCA). 
 
Wcześniej, odmiany z katalogu CCA, oceniane były przez co najmniej dwuletni okres badań w doświadczeniach rozpoznawczych i tylko najlepsze z nich, tj. te, które uzyskały pozytywne wyniki cech rolniczo-użytkowych, trafiały następnie do doświadczeń PDO. W sezonie wegetacyjnym 2019/2020 oceniano łącznie 57 odmian, większość tj. 55 odmian pochodziło z KR, natomiast tylko dwie z CCA. Materiał siewny większości z badanych odmian zapewne znajdzie się w ofercie firm hodowlano-nasiennych oraz u innych dystrybutorów nasion na nowy sezon.
 
zbiory rzepaku, PSPO, KZPRiRB, Mariusz Szeliga, Juliusz Młodecki

Producenci oleju spodziewają się dobrych zbiorów rzepaku

Tegoroczne zbiory rzepaku w Polsce zostały wstępnie oszacowane na ok. 3,2 mln ton. Projekcja powierzchni uprawy z dużym prawdopodobieństwem przekroczyła 1 mln ha - poinformowały Polskie Stowarzyszenie Producentów Oleju i Krajowe Zrzeszenie...
Różnice w plonowaniu odmian były bardzo duże. Skrajnie różnica między najlepiej i najgorzej plonującą odmianą populacyjną wyniosła 6,4 dt/ha, a najlepiej i najgorzej plonującą odmianą mieszańcową aż 12,5 dt/ha (tab. 1. 2). Ogólnie lepiej plonowały odmiany mieszańcowe, a ich średni plon był większy o 14% od średniego plonu odmian populacyjnych. 
 
Spośród badanych odmian mieszańcowych najlepiej plonowały: Absolut, Aurelia, Ambassador, Artemis, Architect, Dynamic, Angelico, Duke, Advocat, DK Expansion, DK Exporter, Anniston, Luciano KWS i Aspect, natomiast wśród odmian populacyjnych: Birdy, Derrick, Gemini, SY Ilona oraz Galileus. 
 
Niektóre z tych odmian dobrze plonowały w obu ostatnich latach badań, różniących się zasadniczo pod względem przebiegu warunków pogodowych. Ogólnie, w 2020 r. najlepiej plonowały odmiany nowe, zarejestrowane w ostatnich 2-3 latach, które cechują się dużym potencjałem plonowania oraz te, wykazujące dobrą zdrowotność. 
 
Warto zwrócić uwagę na odmiany odporne na kiłę kapusty. Ich uprawa stanowi najbardziej efektywny sposób na zapobieganie porażeniom roślin, a co za tym idzie, uniknięcie znacznych strat. Aktualnie w KR wpisanych jest 14 takich odmian. 
 
rzepak, rośliny, Sahryń

Kondycja rzepaku ozimego w Sahryniu

Rzepak ozimy w gospodarstwie Witolda Ferensa w Sahryniu (gmina Werbkowice) na Zamojszczyźnie prezentuje się bardzo dobrze. Mimo surowej zimy nie odnotowano większych uszkodzeń mrozowych. Duża dostępność wody sprzyja wzrostowi roślin, ale do...
W przypadku zainfekowania pól gospodarstwa zarodnikami sprawcy kiły kapustnych, oprócz zaprzestania uprawy rzepaku, alternatywną możliwością jest uprawa odmian odpornych. Trzeba wówczas konieczne przestrzegać co najmniej czteroletniej przerwy w uprawie rzepaku na tym samym polu, przede wszystkim po to, aby zapobiegać przełamaniu odporności. 
 
LOZ ułatwia wybór
 
Odmian rzepaku ozimego oferowanych do uprawy jest bardzo dużo. Mimo tego, nie jest łatwo wybrać najbardziej odpowiednie z nich do określonych warunków gospodarstwa. Dużym ułatwieniem jest skorzystanie z „List odmian zalecanych do uprawy na obszarze województw” (LOZ). Przeważnie znajdują się na nich odmiany, które przejawiają dobre przystosowane do uprawy w danym rejonie i są tam najbardziej wartościowe.
 
Szczególnie cenione są odmiany względnie stabilnie plonujące, pomimo różnych warunków atmosferycznych w kolejnych sezonach wegetacyjnych i takie trafiają również na listę. W 2021 r., w poszczególnych województwach na LOZ znajduje się od kilku (6) do kilkunastu (19) odmian. Zestawienie odmiany w LOZ oznacza jej rekomendację na obszarze województwa. W br. na wszystkich LOZ znajdują się łącznie 39 odmiany rzepaku ozimego. Zdecydowaną większość stanowią odmiany mieszańcowe, których jest 31, natomiast odmian populacyjnych zaledwie 8. 
 
rzepaki, rośliny, niebo

Na które odmiany rzepaku postawić w sezonie 2021/2022?

Za nieco ponad 3 miesiące rozpoczną się siewy rzepaku ozimego. Już teraz warto zastanowić się jakie odmiany wybrać. Pomocą służą wyniki doświadczeń PDO, na podstawie których opracowywane są Listy odmian zalecanych. W 2021 roku na Listach...
Dwadzieścia odmian otrzymało rekomendację do uprawy na terenie czterech i więcej województw. Najczęściej polecanymi do uprawy odmianami są populacyjne Birdy i Derrick oraz mieszańcowe Absolut F1 i Architect F1 – w 10-12 województwach. Odmiana DK Expiro F1 rekomendowana jest do uprawy w 8 województwach, z kolei odmiany Angelico F1, Anniston F1, DK Expansion F1 i Stefano KWS F1 – w 7, odmiany Advocat F1 i ES Imperio F1 – w 6 województwach, natomiast odmiany Ambassador F1, Bonanza F1, Chopin F1, Duke F1, DK Extract F1, Gemini, Prince F1, SY Ilona oraz Tigris F1 – w 4 województwach. 
 
Inne znalazły się na listach kilku województw, m.in. Artemis F1, Aurelia F1, Dominator F1, i Galileus (w 3 województwach). Pozostałe odmiany z „Listy ...” zalecane są do uprawy tylko w jednym lub dwóch województwach.
 
Materiał siewny
 
Dystrybucją materiału siewnego zajmują się zarówno firmy hodowlano-nasienne, jak i inne podmioty, które zawarły odpowiednie umowy, np. licencyjne z hodowcą lub właścicielem odmiany.
 
rzepak ozimy, rozeta, liście, Sahryń

Zastosuj dolistnie krzem w rzepaku ozimym

Nowym elementem technologii produkcji rzepaku ozimego jest aplikacja dolistna krzemu. Obecnie rekomenduje się wykonanie pierwszego zabiegu jesienią, aby poprawić kondycję roślin przed zimą, a kolejnego/kolejnych wiosną. Ostatnie spadki temperatury...
Od wielu już lat dystrybutorzy materiału siewnego sprzedają nasiona w postaci tzw. jednostek siewnych. Taka jednostka powinna zawierać określoną liczbę nasion kiełkujących na przyjętej stałej powierzchni. Przeważnie przyjmuje się powierzchnię 3 ha, dla której przewiduje się wysiew 2,0-2,1 mln nasion odmian populacyjnych lub 1,5 mln nasion odmian mieszańcowych. 
 
Na opakowaniu zamieszczane są niezbędne informacje (roślina uprawna, nazwa odmiany, parametry wartości siewnej nasion, liczba nasion, wielkość powierzchni do zasiewu itp.). Przeważnie, materiał siewny nowych odmian, albo odmian które cechują się dodatkowymi właściwościami np. odpornością na kiłę kapusty będzie zapewne drogi. 
 
W ostatnich latach, zróżnicowanie cen nasion odmian wynikało również z dostępnej i zastosowanej zaprawy. Mimo to, warto zaopatrzyć się w bardzo dobre, chociaż drogie nasiona. Ich cena stanowi tylko około 5-7 proc. wszystkich kosztów uprawy rzepaku!
 

Tabela 2. Wyniki ocen cech rolniczo-użytkowych odmian mieszańcowych rzepaku ozimego. Doświadczenia odmianowe w sezonie wegetacyjnym 2019/2020

Odmiana

Rok wpisania do KR

Plon nasion

(dt z ha)

Zawartość tłuszczu

(%, wilgot. nasion 9% )

Stan roślin po zimie
(skala 9
o)

 

Termin początku kwitnienia (data)

Termin dojrzałości
(data)

Wysokość roślin

(cm)

Pochylenie łanu

(%)

Porażenie przez

zgniliznę twardzikową (%)

suchą zgniliznę kap. (%)

choroby podstawy łodygi (%)

czerń krzyżowych

(skala 9o)

Wyniki doświadczeń porejestrowych (PDO)

Średnia

 

47,5

41,1

8,3

23.04

9.07

137

12

17

16

19

6,5

Absolut

2018

54,0

40,1

8,5

22.04

9.07

142

17

18

15

18

6,3

Advocat

2018

49,8

42,0

8,4

22.04

10.07

142

11

14

16

17

6,6

Alasco /kk.

2017

41,8

39,7

8,2

23.04

8.07

134

8

21

15

20

6,3

Ambassador

2019

53,2

40,6

8,4

22.04

8.07

139

10

19

15

19

6,1

Angelico

2018

50,5

40,7

8,4

22.04

9.07

145

11

18

13

19

6,5

Anniston

2017

49,7

39,9

8,3

22.04

9.07

143

12

19

14

20

6,7

Architect

2017

51,5

40,9

8,4

23.04

8.07

143

11

19

16

18

6,5

Arkansas

2018

48,4

41,6

8,4

21.04

9.07

139

13

17

17

18

6,4

Artemis

2019

52,8

41,3

8,3

23.04

8.07

145

14

19

15

18

6,2

Aspect

2018

49,2

41,3

8,4

23.04

8.07

139

12

21

16

18

6,3

Astana

2018

47,6

42,2

8,3

19.04

9.07

131

10

15

17

16

6,5

Atora

2015

45,5

41,5

8,3

22.04

9.07

138

11

14

18

19

6,4

Augusta /kk.

2018

42,8

40,0

8,2

22.04

8.07

136

11

26

15

24

6,2

Aurelia

2019

53,9

40,6

8,4

21.04

8.07

137

15

20

16

21

6,4

Bonanza

2012

44,4

41,5

8,3

25.04

9.07

144

10

18

17

20

6,6

Chopin

2018

48,7

42,2

8,4

23.04

9.07

141

20

16

17

20

6,6

Copernicus

2017

44,7

41,5

8,2

25.04

9.07

140

19

22

17

20

6,2

DK Expansion

2017

49,8

42,0

8,4

24.04

9.07

140

12

19

19

18

6,4

DK Expiro

2016

48,7

40,7

8,4

22.04

9.07

136

18

17

17

18

6,4

DK Exporter

2019

49,7

41,0

8,3

23.04

10.07

137

12

15

13

20

6,5

DK Extract

2016

47,9

40,4

8,2

23.04

9.07

139

16

15

17

18

6,6

Dominator

2019

49,7

43,0

8,4

22.04

9.07

139

9

17

13

17

6,8

Duke

2019

50,0

41,9

8,3

20.04

8.07

137

10

17

15

19

6,5

Dynamic

2019

50,7

42,9

8,4

21.04

9.07

141

11

14

14

16

6,6

Einstein

2017

44,4

42,2

8,1

22.04

9.07

130

13

18

17

19

6,6

ES Cesario

2015

44,7

39,9

8,2

21.04

8.07

129

11

18

16

18

6,1

ES Imperio

2012

48,6

40,0

8,3

24.04

8.07

135

11

19

16

19

6,2

Hamilton

2015

46,1

40,8

8,4

23.04

9.07

136

9

15

15

19

6,6

Inspiration

2013

45,9

41,3

8,2

23.04

8.07

143

13

21

17

20

6,4

INV1165

2013

44,1

41,1

8,2

23.04

8.07

134

12

18

14

20

6,4

INV1188

2019

46,5

39,9

8,3

22.04

8.07

138

13

25

16

21

6,3

Kicker

2017

43,6

40,6

8,2

24.04

9.07

139

11

12

17

17

6,7

Kuga

2016

44,5

41,6

8,3

21.04

9.07

134

9

16

17

20

6,1

Luciano KWS

2019

49,5

41,0

8,2

21.04

8.07

143

9

21

15

19

6,5

Popular

2014

41,5

42,2

8,2

21.04

9.07

130

9

13

15

16

6,7

Prince

2018

48,3

40,7

8,3

19.04

9.07

132

12

14

17

16

6,6

Ragnar

2018

46,7

41,0

8,3

22.04

8.07

137

10

14

18

19

6,3

Riccardo KWS

2016

47,8

40,7

8,3

22.04

8.07

143

10

19

13

20

6,5

Stefano KWS

2008

48,4

40,1

8,3

24.04

8.07

146

11

15

14

16

6,8

SY Florian

2019

44,5

40,9

8,2

23.04

10.07

131

10

11

15

15

6,4

SY Florida

2015

46,3

40,8

8,4

20.04

8.07

136

12

18

19

22

6,2

SY Iowa

2018

46,6

41,2

8,3

21.04

9.07

133

10

12

14

19

6,3

Taifun

2016

43,8

40,4

8,1

22.04

9.07

128

15

15

17

18

6,8

Tatiana

2018

46,4

41,6

8,3

21.04

8.07

130

13

24

18

24

6,3

Thure /pk.

2015

43,1

40,0

8,0

25.04

9.07

123

9

15

15

17

6,8

Tigris

2016

47,5

41,3

8,2

22.04

9.07

138

16

15

17

18

6,4

Marc KWS

CCA

49,0

40,5

8,3

24.04

9.07

146

12

14

14

18

6,6

Trezzor

CCA

46,2

42,0

8,2

22.04

9.07

137

10

19

14

19

6,4

Wyniki doświadczeń rejestrowych *

Średnia

 

48,7

42,0

8,1

24.04

10.07

139

13

21

-

14

6,8

Akilah

2020

49,8

43,3

8,2

24.04

11.07

140

8

19

-

12

6,9

Batis

2020

51,6

43,2

8,3

22.04

8.07

134

17

14

-

14

6,7

Crotora /kk

2020

40,3

42,1

8,0

25.04

10.07

138

8

24

-

11

6,9

Daktari

2020

49,5

42,7

8,2

24.04

11.07

137

6

17

-

13

6,7

DK Excited

2020

54,2

43,0

8,2

25.04

11.07

141

18

20

-

14

6,9

DK Expat

2020

45,6

42,2

7,9

25.04

9.07

138

23

16

-

13

6,7

ES Amaretto

2020

46,3

41,2

7,9

27.04

10.07

148

19

21

-

15

6,9

Herakles

2020

46,5

41,8

8,1

23.04

9.07

136

9

19

-

14

6,9

LG17346

2020

52,1

41,0

8,1

26.04

10.07

146

10

24

-

16

6,9

LG Anarion /kk

2020

45,4

40,6

8,1

25.04

8.07

140

7

24

-

16

6,5

LG Areti

2020

52,0

41,1

8,2

25.04

9.07

142

12

26

-

17

6,6

LG Aviron

2020

49,9

40,3

8,1

24.04

9.07

137

21

27

-

18

6,2

Temptation

2020

49,5

42,9

8,1

23.04

9.07

134

18

17

 

11

6,9

* – wyniki pochodzą z ostatniego, trzeciego roku badań (2020) w doświadczeniach rejestrowych lub rozpoznawczych

/kk. odmiana o potwierdzonej odporności na kiłę kapusty, w zakresie patotypów najczęściej występujących w Polsce

/pk. odmiana półkarłowa

CCA – odmiana ze wspólnotowego katalogu odmian roślin rolniczych badana w doświadczeniach PDO

Skala 9o – wyższy stopień oznacza ocenę rolniczo korzystniejszą

Pochylenie łanu w % – mniejsza wartość oznacza mniejsze pochylenie

Porażenie przez choroby w % oznacza procent roślin porażonych; mniejsza wartość oznacza większą odporność

     Tabela 3. Wyniki ocen cech rolniczo-użytkowych odmian populacyjnych rzepaku ozimego. Doświadczenia odmianowe w sezonie wegetacyjnym 2019/2020

Odmiana

Rok wpisania do KR

Plon nasion

(dt z ha)

Zawartość tłuszczu

(%, wilgot. nasion 9% )

Stan roślin po zimie
(skala 9
o)

 

Termin początku kwitnienia (data)

Termin dojrzałości
(data)

Wysokość roślin

(cm)

Pochylenie łanu

(%)

Porażenie przez

zgniliznę twardzikową (%)

suchą zgniliznę kap. (%)

choroby podstawy łodygi (%)

czerń krzyżowych

(skala 9o)

Wyniki doświadczeń porejestrowych (PDO)

Średnia

 

41,7

40,5

8,2

24.04

9.07

134

11

14

16

17

6,5

Bazalt

2016

38,1

39,7

8,1

23.04

10.07

136

11

14

17

18

6,5

Birdy

2016

44,5

40,9

8,2

25.04

10.07

139

10

14

15

16

6,8

Derrick

2018

43,6

38,9

8,1

25.04

10.07

134

14

14

18

18

6,8

ES Fuego

2019

41,5

40,2

8,2

24.04

9.07

133

9

15

12

18

6,5

ES Valegro

2014

41,2

42,2

8,1

26.04

10.07

131

9

11

16

17

6,4

Galileus

2018

41,8

40,1

8,3

22.04

8.07

128

15

15

15

19

6,3

Gemini

2019

43,2

40,2

8,4

24.04

9.07

139

13

16

14

18

6,6

Hevelius

2018

39,7

40,7

8,2

19.04

8.07

136

14

16

16

17

6,3

SY Ilona

2016

41,9

41,6

8,0

24.04

10.07

130

8

12

17

16

6,7

Wyniki doświadczeń rejestrowych *

Średnia

 

39,2

41,0

8,0

25.04

10.07

130

11

19

-

16

6,5

Bono

2020

37,3

40,9

8,1

25.04

9.07

128

16

21

-

21

6,4

Kwazar

2020

41,3

41,4

8,1

25.04

11.07

133

5

17

-

12

6,6

Mars

2020

39,1

40,8

7,8

26.04

9.07

130

13

20

-

16

6,5

* – wyniki pochodzą z ostatniego, trzeciego roku badań (2020) w doświadczeniach rejestrowych

Skala 9o – wyższy stopień oznacza ocenę rolniczo korzystniejszą

Pochylenie łanu w % – mniejsza wartość oznacza mniejsze pochylenie

Porażenie przez choroby w % oznacza procent roślin porażonych; mniejsza wartość oznacza większą odporność

 

 
  •  Artykuł ukazał się w miesięczniku "Przedsiębiorca Rolny" nr 6 -2021 - ZAPRENUMERUJ

 

Poleć
Udostępnij