Kukurydza na kiszonkę. Wykorzystaj postęp odmianowy

Poleć
Udostępnij
Autor tekstu: mgr inż. Karolina Piecuch COBORU w Słupi Wielkiej | redakcja@agropolska.pl
30-01-2021,12:00 Aktualizacja: 29-01-2021,15:26
A A A
Kukurydza to dobry przykład na to, że rozważny wybór odmiany jest najlepszą inwestycją. Dlatego należy na bieżąco śledzić ruch odmianowy, zwłaszcza, że tylko niektóre z odmian znajdują się w czołówce dłużej niż pięć lat.
 
Starsze odmiany zastępowane są przez nowe, wyżej plonujące, o lepszej wartości gospodarczej. W kukurydzy wykorzystanie postępu odmianowego jest łatwiejsze niż w przypadku innych zbóż, bo materiał siewny musi być odnawiany corocznie. Reprodukcja mieszańca we własnym zakresie jest nieopłacalna, ponieważ skutkuje obniżeniem plonu o około 20-30%. 
 
gęstość siewu kukurydzy, obsada kukurydzy, siew kukurydzy, plon kukurydzy, wskaźnik LAI

Wpływ gęstości siewu kukurydzy na plon ziarna

Wykorzystanie potencjału plonotwórczego nowych odmian kukurydzy jest możliwe pod warunkiem dostosowania czynników agrotechnicznych do ich wymagań. Jednym z ważniejszych jest gęstość siewu, która w dużym stopniu kształtuje plon...
Bardzo bogaty wybór
 
Wśród oferowanych odmian na rynku znajdują się kreacje wpisane do Krajowego rejestru, czyli przetestowane w warunkach Polski. Oprócz nich rolnicy mają do wyboru ok. 5 tys. odmian pochodzących ze Wspólnotowego Katalogu Odmian Roślin Rolniczych (CCA). 
 
Znaczna ich część przechodzi w naszych warunkach tylko badania fragmentaryczne lub nie przechodzi ich wcale. Dlatego przy zakupie należy zachować ostrożność.
 
Dobre odmiany ziarnowe, z racji korzystnej struktury plonu (dużego udziału kolb w plonie ogólnym), są z reguły bardziej predestynowane do wszechstronnego użytkowania. Natomiast odmiany zadeklarowane jako kiszonkowe (większa masa wegetatywna, dobra strawność łodyg z liśćmi), przeważnie są mniej odpowiednie do uprawy na ziarno. 
 
Dobre na kiszonkę
 
kukurydza GMO, glifosat, Roundup, Meksyk, GMO

Meksyk rezygnuje z kukurydzy GMO i glifosatu

Rząd Meksyku wydał niedawno dekret, w którym zakazał sprzedaży modyfikowanej genetycznie kukurydzy (GMO) oraz stosowania glifosatu w rolnictwie. Meksykańscy rolnicy mają obawy co do słuszności tej decyzji.   Od 1 stycznia 2021 r. w...
Dobre odmiany kiszonkowe powinny charakteryzować się wysokim plonem świeżej masy, dużym plonem ogólnym suchej masy z dużym udziałem kolb i wysokiej koncentracji energii. Ważna jest też ich wczesność odpowiednio dobrana do zamierzonego terminu zbioru. 
 
W centralnej części kraju, przy przeciętnym przebiegu pogody, dojrzałość kiszonkową odmiany wczesne uzyskują już na początku września, a nawet w końcu sierpnia, a odmiany późniejsze, bardziej plenne, pod koniec września. 
 
Istotna jest także wysoka strawność wegetatywnych części roślin, bo wtedy są one efektywniej wykorzystywane przez bydło. Ponadto ważnym kryterium doboru do uprawy jest reakcja odmian na chłody i niekorzystne zjawiska początkowej fazy wzrostu. Newralgiczny dla kukurydzy jest okres kiełkowania, wschodów i początku wegetacji. 
 
Ważna jest też podatność na choroby oraz uszkodzenia przez szkodniki. Stopień podatności odmian na fuzariozy warto uwzględnić przy przewidywanym opóźnieniu zbioru kukurydzy, tym bardziej, że opanowanie kolb przez grzyby z rodzaju Fusarium przeważnie oznacza zwiększoną zawartość mykotoksyn w paszy. Spośród innych chorób duże znaczenie ma głownia guzowata kukurydzy, znacznie obniżająca plon i wartość pokarmową paszy.
 
uprawa kukurydzy, głębokość uprawy pod kukurydzę, uprawa bezorkowa, plonowanie kukurydzy

Uprawa kukurydzy: płytko czy głęboko?

Coraz częściej wyrażane są opinie, że kukurydza jest rośliną dobrze tolerującą gorsze warunki glebowe i odporną na niedobory opadów, a do optymalnego rozwoju potrzebuje przede wszystkim wyższych temperatur. Na co jeszcze warto zwrócić...
Rywalizacja pod kontrolą
 
Aktualną wartość gospodarczą odmian zarejestrowanych można poznać dzięki doświadczeniom prowadzonym każdego roku w ramach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego (PDO). 
 
Przed wyborem odmiany do uprawy na kiszonkę, zwłaszcza jeśli ma to miejsce na plantacjach wielkoobszarowych w gospodarstwach produkujących mleko, gdzie zły wybór może mieć poważne konsekwencje, warto prześledzić wyniki tych badań. Z ich pomocą można dokładnie przeanalizować zachowanie się odmian w kolejnych sezonach wegetacyjnych, w różnych rejonach uprawy, a także porównać między sobą odmiany wysiewane w danym roku. 
 
Ocenę przydatności kukurydzy na kiszonkę prowadzi się w trzech seriach. Pojedynczą serię stanowi grupa wczesności (wczesna, średniowczesna, średniopóźna). Zestaw odmian do badań ustalany jest wiosną każdego roku w wyniku uzgodnień pomiędzy Polskim Związkiem Producentów Kukurydzy (PZPK), właścicielami odmian i Centralnym Ośrodkiem Badania Odmian Roślin Uprawnych (COBORU). 
 
Badaniom podlegają odmiany wpisane do Krajowego rejestru oraz te z CCA, które dały bardzo dobre wyniki w prowadzonych wcześniej doświadczeniach rozpoznawczych. W 2020 r. we współpracy z PZPK założono 22 takie doświadczenia w każdej z grup wczesności z 25 odmianami kiszonkowymi. 
 
odmiany kukurydzy na kiszonkę, stay-green, UP w Poznaniu, jakość kiszonki z kukurydzy

Taka jakość kiszonki jaka odmiana kukurydzy

W żywieniu krów mlecznych kiszonki są podstawowym składnikiem pasz objętościowych. Do ich produkcji wykorzystywana jest najczęściej kukurydza i to jej odmiany determinują jakość i wartość pokarmową kiszonek.   W przypadku kukurydzy, jak...
Liczba odmian w poszczególnych grupach wczesności to: 5 odmian badanych w grupie wczesnej (wszystkie z Krajowego rejestru), 11 odmian w grupie średniowczesnej (6 odmian z KR i 5 z CCA) oraz 9 odmian w średniopóźnej (7 odmian z KR i 2 z CCA).
 
Przebieg pogody w kwietniu umożliwił siewy doświadczeń średnio w trzeciej dekadzie kwietnia. Koniec kwietnia i maj charakteryzowały się licznymi spadkami temperatur. Spowodowało to wydłużenie i nierównomierność wschodów w części lokalizacji. 
 
W czasie najbardziej newralgicznym dla kukurydzy, czyli zawiązywania kolb, w niektórych lokalizacjach panowały dość wysokie temperatury i występował deficyt opadów. Znamiona pojawiały się tam nierównomiernie w czasie, co skutkowało niepełnym zaziarnieniem kolb. 
 
Jednak w większości rejonów Polski warunki wilgotnościowe w tym czasie były raczej korzystne, proces zapylenia przebiegł bez istotnych zakłóceń. Zróżnicowanie terminów zbioru (najpierw odmian wczesnych, a w odstępach kilkudniowych - średniowczesnych i średniopóźnych) jest powodem niewielkich różnic w zawartości suchej masy u odmian poszczególnych grup. 
 
Giełdowy Rynek Rolny, Towarowa Giełda Energii, kukurydza, pszenica, żyto

Kukurydza nowym produktem na Giełdowym Rynku Rolnym

Po pszenicy i życie, do obrotu na Giełdowym Rynku Rolnym, prowadzonym przez Towarową Giełdę Energii, wprowadzono kukurydzę. Trwają prace, by do obrotu dopuścić także rzepak i koncentrat soku jabłkowego. Obrót kukurydzą prowadzony jest także...
Zbiór wszystkich grup wczesności nastąpił średnio o 10 dni później niż w 2019. Grupa wczesna była zbierana średnio - 11 września, średniowczesna - 15 września, a średniopóźna - 20 września.
 
Plonowanie najważniejsze
 
W 2020 r. odmiany kiszonkowe kukurydzy plonowały lepiej niż w roku poprzednim. W doświadczeniach na kiszonkę plon ogólny świeżej masy w grupie wczesnej wyniósł 626 dt/ha i był o 144 dt/ha większy od plonów z roku 2019, a plon ogólny suchej masy w tej grupie wyniósł 202 dt/ha i był wyższy niż roku 2019 o 35 dt/ha. 
 
Plon ogólny świeżej masy w grupie średniowczesnej wyniósł 644 dt/ha i przewyższył o 122 dt/ha plon z 2019 r., a plon ogólny suchej masy był wyższy niż w 2019 r. o 27 dt/ha i wyniósł 207 dt/ha. Grupa późna osiągnęła plon świeżej masy na poziomie 725 dt/ha, co oznacza, że był wyższy niż rok wcześniej o 193 dt/ha, a plon suchej masy wyniósł 232 dt/ha i był wyższy o 52 dt/ha.
 
W związku z przebiegiem pogody, średnia zwartość suchej masy wyniosła 32,5% dla grupy wczesnej, 32,4% dla grupy średniowczesnej i 32,2% w grupie średniopóźnej.
 
Wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych są dostępne na stronie internetowej COBORU (www.coboru.gov.pl). katalogu unijnego. Wyniki odmian wpisanych do Krajowego rejestru i niektórych z CCA, uczestniczących w doświadczeniach, zamieszczono w tabeli wg malejącego plonu ogólnego suchej masy.
 

Tabela 1. Wyniki doświadczeń PDO z odmianami kukurydzy na kiszonkę (2020 r.)

Lp.

Odmiany

Firma nasienna

Plon ogólny świeżej masy

Plon suchej masy

Zawartość suchej masy

% wzorca

%

GRUPA WCZESNA

 

 

 

Wzorzec, dt/ha, %

626

202,6

32,5

1

Tipico

Saatbau Linz

108

104

31,3

2

KWS Salamandra

KWS

99

103

33,8

3

Astardo

Saatbau Linz

98

98

32,4

4

SM Grot

HR Smolice

98

98

32,6

5

Ligato

Saatbau Linz

97

96

32,2

GRUPA ŚREDNIOWCZESNA

 

 

 

Wzorzec, dt/ha, %

644

207,2

32,4

6

ES Watson *

Euralis

109

105

31,2

7

Brigado

Saatbau Linz

114

104

29,6

8

ES Bond

Euralis

102

104

32,7

9

ES Joker

Euralis

102

102

32,2

10

ES Palladium

Euralis

102

101

32,3

11

Farmfire*

Farm Saat

99

101

33,1

12

Delici CS

Caussade Semences

101

99

31,6

13

Farmagic*

Farm Saat

96

97

32,6

14

Farmplus*

Farm Saat

93

97

34,0

15

Quentin *

IGP

94

95

32,5

16

Farmezzo

Farm Saat

89

94

34,3

GRUPA ŚREDNIOPÓŹNA

 

 

 

Wzorzec, dt/ha, %

725

232,8

32,2

17

Clementeen

Limagrain

104

106

32,6

18

Baobi CS *

Caussade Semences

104

104

32,1

19

Kentos

KWS

103

103

32,2

20

Motivi CS

Caussade Semences

102

102

31,9

21

Hardware

IGP

95

100

33,8

22

P0725*

Pioneer

109

99

29,4

23

Codizouk

IGP

96

98

32,7

24

Physiker

Euralis

93

97

33,4

25

Assunto

Saatbau Linz

93

92

32,1

Odmiany występują w tych grupach wczesności, w których uczestniczyły w doświadczeniach;

wzorzec stanowi średnia z odmian: w grupie wczesnej lp.1-5, średniowczesnej lp.6-16, średniopóźnej lp. 17-25;

* - odmiany z CCA

 
  •  Artykuł ukazał się w miesięczniku "Przedsiębiorca Rolny" nr 1-2021 - ZAPRENUMERUJ
 
Poleć
Udostępnij